Laurier

Een edel keukenkruid

In deze week zetten we de Laurus nobilis, oftewel de Echte of zoete Laurier, in de spotlight. Niet te verwarren met de Laurierkers (Prunus laurocerasus). Van deze Prunussoort zijn alle delen giftig en niet bruikbaar in de keuken.

In een ver verleden waren grote delen van landen rond de Middellandse Zee bedekt met laurierbossen. Na de IJstijden gingen deze grotendeels verloren, behalve op enkele eilanden en Noord-Afrika. Maar de struik kwam terug als keukenkruid, geneeskrachtige plant én als symbool van overwinning. In de Griekse Oudheid werd de Laurier opgedragen aan Apollo’s zoon Aesculapius, de god van de geneeskunde en werd o.a. later gebruikt als middel tegen de pest. In de Romeinse tijd werden overwinnaars van veldslagen én bij de Olympische Spelen gelauwerd (geëerd) met kransen van laurierblad. Afbeeldingen van de Romeinse keizer Julius Caesar tonen dit aan, alhoewel kwade tongen wel beweerden dat dit deels was om zijn beginnende kaalheid te verbergen. In de Victoriaanse bloementaal staat Laurier voor ‘roem en succes’.

Vanwege zijn zuidelijke afkomst is de Laurier niet volledig winterhard. In de volle grond kan deze wintergroene struik maximaal 10 graden vorst verdragen mits deze beschut staat. Hij kan een hoogte bereiken van meer dan 4 meter maar door snoei kleiner worden gehouden. Doe dit wel met een snoeischaar en niet met een heggenschaar aangezien dit bladschade geeft met bruine randen tot gevolg. Vaak wordt Laurier als kuipplant gehouden en tot een bol gevormd. Laurier staat graag op een zonnige tot licht beschaduwde plek en bloeit in april/mei onopvallend met roomgele bloemen in de oksels. De struik is tweehuizig d.w.z. je hebt voor bessen zowel een mannelijke als een vrouwelijke struik nodig. Hij houdt niet van natte voeten, de grond moet dus goed doorlatend zijn.

Huishoudelijk middeltje

Huishoudelijk gebruik van laurierblad is al lang bekend. In de Middeleeuwen diende het als strooikruid op de vloer om vliegen, luizen etc. te verdrijven. Om maden geen kans te geven werd blad toegevoegd aan voorraadpotten met rijst, bloem en peulvruchten. Laurier stond niet alleen in de keuken bekend als een veelzijdig kruid, maar vanwege de samentrekkende en antiseptische werking werd pulp van gekneusd blad op wonden en kneuzingen gelegd om herstel te bevorderen. Ook werd een afkooksel toegevoegd aan badwater om pijnlijke ledematen te verzachten. Tegenwoordig wordt de olie uit de bessen toegevoegd als smaakstof aan likeuren en als geurstof aan parfums.

Smaakmaker in de keuken

Laurierblad kan het hele jaar worden geoogst. Het verbetert de spijsvertering en kan zowel vers als gedroogd in de keuken worden gebruikt in soepen, sauzen, stoofschotels en bij groenten als rode kool, zuurkool en rode bieten. Bij kneuzing van het blad komt een aromatische geur vrij. Het blad wordt altijd aan het begin van bereiding van de gerechten toegevoegd en voor het opdienen verwijderd.

Kortom, een veelzijdige plant die een plekje verdient in iedere kruidentuin voor gebruik in de keuken of in een kruidenzakje in het badwater na een dag werken in je tuin.

Recept met laurier

Tot slot een recept van een soep van een zogenaamde ’vergeten groente’ met laurierblad.

Pastinaakcrèmesoep met pastinaakchips

• 500 g pastinaken, geschild
• 1 sjalot, gesnipperd
• 1 eetlepel boter
• 100 ml witte wijn
• 350 g aardappelen, geschild en in stukken
• 1 takje tijm
• 1 laurierblad
• Ruim 1 liter groente- of kippenbouillon
• Zout, peper, nootmuskaat
• Staafmixer
• Olie om te frituren
• Fleur de sel
• Keukenpapier

Maak van een halve pastinaak met een dunschiller ongeveer 20 flinterdunne reepjes en houd deze apart. Snijd de overige pastinaken in grove stukken. Bak de sjalot in een soeppan glazig in de boter en blus af met witte wijn. Voeg pastinaak, aardappel, laurier, tijm en bouillon toe. Laat dit 20 minuten zachtjes koken. Verwijder tijm en laurier en pureer de soep. Breng op smaak met zout, peper en nootmuskaat. Verhit de olie in een hoge pan en frituur de reepjes pastinaak kort goudbruin. Laat ze uitlekken op keukenpapier en bestrooi met fleur de sel. Verdeel de soep over 4 borden en garneer met de pastinaakchips.

Tijdens het openingsseizoen is zowel Laurier als Pastinaak in onze Verkooptuin verkrijgbaar.