Tuinbeleven
Door Jan Willem Zwart
Snif snif, het is voorjaar
Als er tijdens droge periodes veel pollen en/of stuifmeel in de lucht hangen kunnen die hooikoorts veroorzaken. We denken hierbij vaak aan de zomer en grassen. Maar juist in het voorjaar laten de grote windbestuivers al haar pollen los. Vroege bloeiers, zoals Taxus, Essen, Elzen, Hazelaars, Wilgen en Iepen brengen hun stuifmeel of pollen in de lucht. Taxus en een aantal Coniferen die veel aangeplant zijn worden wel ‘Rookbomen’ genoemd omdat ze zoveel wolken pollen afgeven, dat het lijkt of er rook vanaf komt.
Hooikoortsklachten
Het matig allergeen pollen of stuifmeel van Hazelaars en Elzen, bomen en struiken uit de Berkenfamilie, veroorzaakt bij behoorlijk wat mensen hooikoortsachtige klachten. Daarnaast kan een aantal mensen last hebben van al die andere soorten pollen in de lucht. Aanhoudende regen wast weliswaar de lucht schoon, maar geringe neerslag heeft weinig effect en tijdens droge periodes, ook tussen de buien door, gaat de afgifte van pollen door. Vooral als de zon schijnt en het waait.
Het stuifmeel wat door de wind vervoerd moet worden noemen we pollen. Ze zorgen voor de bestuiving. Pollen zijn er in zwaardere en lichtere soorten. De ene persoon is gevoeliger voor pollen dan de ander. Lichte pollen worden door de wind meegenomen en leggen daarmee lange afstanden af. Het grootste deel van de pollen valt op de grond en een fractie bereikt andere planten voor bestuiving. Doordat zoveel pollen verloren gaan, produceren de bijbehorende planten extra veel pollen om hun kans tot bestuiving te vergroten. Mensen met een pollenallergie hebben meestal last van lichte, stoffige pollen.
Zware en lichte pollen
Zware pollen kunnen niet door de wind worden meegeblazen en moeten daarom door insecten worden overgedragen, om andere planten te bestuiven. Deze ‘ontvangende’ planten leveren voedzame pollen voor de insecten om te eten en in ruil daarvoor dragen zij een deel van de pollen rechtstreeks over naar andere bloemen. Dit is efficiënter dan de windbestuiving bij lichte pollen, omdat de pollen niet verloren gaan. Bij een allergie voor pollen, ook wel hooikoorts genoemd, treedt er een allergische reactie op aan onder andere de luchtwegen na het inademen van stuifmeel (lichte pollen) dat vrij rondzweeft in de lucht. Tranende ogen, rode ogen, niezen en een loopneus. Wanneer je last hebt van een pollenallergie betekent dat niet dat je allergisch bent voor alle pollen afkomstig van grassen, planten en bomen. De soorten pollen verschillen per gewas en worden per persoon anders ontvangen.
Pollen in het vroege voorjaar
Zeven soorten boompollen beginnen in februari problemen te veroorzaken. Naast de Hazelaar, Taxus, Els en Wilg zien we nu ook pollen van de Es, Iep en Berk verschijnen. Deze maand laat ook de eerste piek in de pollenconcentratie zien: de hazelaar en taxus hebben beide een piek tot halverwege maart. Het vroege voorjaar, de klimaatverandering, zorgt voor een vroeg hooikoortsseizoen.
In maart verschijnen de pollensoorten van de populier, eik en plataan. Hooikoorts wordt in maart erger door de pollen van de Iep, Els, wilg en Populier, maar luidt ook het einde in voor de hazelaarpollen. Vanaf maart zweven er langzaamaan steeds meer pollen door de lucht. De boompollen van de hazelaar en els zijn nog steeds matig aanwezig. De pollen van de Wilg en Taxus zijn zeer licht actief en de Berk begint deze maand ook te bloeien. Verder begint ook het straatgras te bloeien evenals andere soorten grassen.
Tips in de strijd tegen hooikoorts
- Buitenactiviteiten bij voorkeur ’s ochtends vroeg voor 10.00 uur, de hoeveelheid pollen is in de rustige atmosfeer nog redelijk beperkt. Na 10.00 uur ontstaan door opwarming van de zon wervelingen in de lucht waardoor de hoeveelheid pollen op leefniveau toeneemt.
- Draag een zonnebril om je ogen tegen pollen te beschermen.
- Smeer vaseline rond de neus zodat het stuifmeel blijft plakken.
- Droog de schone was binnenshuis, zodat er minder pollen op terechtkomen.
- Er wordt vaak gezegd, neem honing van de imker uit de buurt. Dit is lekker en zeker aan te bevelen, maar is niet bewezen effectief.
- Zoen 30 minuten met je lief. Volgens Japans onderzoek is een lange zoenpartij krachtig genoeg om de aanmaak van histamine tijdelijk te verlagen. Dit neemt hooikoortsklachten weg.
De hooikoortsradar geeft informatie over welke pollen er in de lucht zijn en geeft tips. Kijk hiervoor op de website van hooikoortsradar: https://hooikoortsradar.nl/