Biodiversiteit is een ander woord de verscheidenheid aan leven op onze planeet. De Verenigde Naties hebben 2010 uitgeroepen tot “Jaar van de biodiversiteit”.
Wij zijn allemaal biodiversiteit. Een groot deel van de zuurstof die we inademen komt van het plankton uit de wereldzeeën maar ook van de rijke bossen op aarde. Het groente en fruit dat we eten zijn bestoven door bijen, en het water dat we drinken maakt deel uit van een gigantische cyclus waar wijzelf, wolken, regen, gletsjers, rivieren en oceanen deel van uitmaken. Wij eten de planten en dieren om ons heen, grassen als rijst en graan, en vis en vlees uit het wild of van productiebedrijven. Ons lichaam bestaat uit wel 100 triljoen cellen, een prachtig complex en tijdloos systeem verbonden met alles om ons heen. Wij delen onze atomen met alle andere wezens op aarde, wij zijn oeroud en ondenkbaar jong tegelijk. Biodiversiteit is leven, ons leven is biodiversiteit en biodiversiteit dat zijn wij.
Wij delen de planeet met wel 13 miljoen verschillende levende wezens als planten, dieren en bacteriën. Hiervan zijn er nog maar 1,75 miljoen bekend. Deze ongelofelijke natuurlijke rijkdom is van onschatbare waarde en vormt de basis voor ons welzijn. De systemen en processen die door ons en onze miljoenen buren draaiend worden gehouden zorgen voor ons eten, ons water en de lucht die we inademen – de basis van het leven. En alsof dat nog niet genoeg is, zorgen ze ook voor hout en plantmateriaal om te bouwen en als brandstof, regelen ze het klimaat, de waterstanden en zorgen ze voor de verwerking van ons afval, en voor nieuwe ingrediënten en chemicaliën waaruit wij medicijnen maken. Met deze alom aanwezige biodiversiteit zouden we bijna vergeten dat wij hier stuk voor stuk onderdeel van uitmaken en dat we niet zonder kunnen. Naast deze praktische en fysieke bijdragen is er ook een cultureel aspect. De diversiteit van de natuur is altijd een bron van inspiratie voor de mens geweest. Onze tradities, onze samenlevingen en onze handel en economieën zijn erop gebouwd. Het verdwijnen van unieke soorten is een verlies dat nooit gecompenseerd kan worden. En daar worden we allemaal armer van.
Het verlies van symbolische soorten is niet alleen een culturele tragedie, het ondermijnt ook onze eigen kans op overleving. Het is door ons eigen handelen dat de schitterende en uitbundige diversiteit van de natuurlijke wereld onder druk staat. Het omhakken of platbranden van bossen, het ruimen van mangroves, de intensieve landbouw, de stress door vervuiling, overbevissing en de invloeden van klimaatsverandering zijn stuk voor stuk verwoestend voor de biodiversiteit.
Wij kunnen dit verlies een halt toeroepen maar de vraag is – doen we dat ook? Het Internationale Jaar van de Biodiversiteit is onze kans om ons te bewijzen.
Alle kleine initiatieven zijn welkom. NME-Achtkarspelen heeft, samen met Tytsjerksteradiel een boekje gemaakt over biodiversiteit in eigen tuin. Dit boekje is gratis te bestellen voor inwoners van de gemeente Achtkarspelen via info@nme-achtkarspelen.nl