Friese fruitrassen uitgelicht
In het kader van de Friese fruitrassen die op onze Verkooptuin verkrijgbaar zijn besteden we deze week aandacht aan drie andere Friese fruitsoorten in ons assortiment, alleen dit jaar helaas niet op voorraad. Toch willen we er via onze kanalen wel aandacht aan schenken omdat ze écht bij Fryslân horen.
De blogs met de beschreven Friese appelrassen lees je terug via deze link én deze link.
Drie Friese fruitsoorten die je niet mag missen
Allereerst gaat het om een fruitboom die zeer kenmerkend is voor de Friese Wouden:
De Wichter
Wichterbomen zijn sterke bomen die voorkwamen en nóg voorkomen op o.a. boerenerven of langs slootkanten in Friesland, het meest in het noordelijke deel van de Friese Wouden van Dokkum tot aan Drachten. Ze kunnen ook worden aangetroffen in aangrenzende streken als het Groningse Westerkwartier. Traditioneel wordt de Wichter door wortelopslag van generatie op generatie verspreid. Volgens een echte Friese traditie gaf iedere Wichterbezitter vaak een boompje aan kinderen, familieleden en bekenden cadeau en dat kwam de bevolking op de arme zandgronden in die streek, goed van pas. Er bestaat geen Nederlandse naam voor de Wichter, maar wordt soms Woudpruim of Pruimbes genoemd.
De Wichter behoort tot de pruimenfamilie met de Latijnse naam Prunus domestica ssp. insititia Wichter. De bloei valt in april en is wit van kleur. Na de bloei groeit de vrucht uit tot een smakelijk geel pruimpje. Ze zijn pluk– en eetrijp rond eind augustus. Kenmerkend voor de plukperiode zijn de bruine en rode puntjes die op de pruimpjes verschijnen. Het is een steenvrucht, ze hebben een losse pit (steen) en goed gerijpt zijn ze sappig en zoet smakend met een muskusachtig aroma. Overrijp kunnen ze zuur worden. Ze kunnen meteen na de pluk gebruikt worden, ze zijn kort te bewaren.
Tenslotte brengen we nog twee bessensoorten van deze Friese serie onder de aandacht:
Reade bei ‘Stanza’ of Rode aalbes ‘Stanza’
Deze rode bes, met Latijnse naam Ribes rubrum ‘Stanza’, is geselecteerd op het fruitproefbedrijf in Sint Annaparochie o.l.v. R. Elings en geïntroduceerd in 1967. De naam ‘Stanza’ is een afkorting van Sint Anna’s Zaailing. Het is een struik die 100 – 150 cm hoog wordt en in mei bloeit met onopvallende groen-witte bloemen. Geschikt voor een zonnig plekje op voedselrijke grond. De mooie lange trossen met rode bessen kunnen geplukt worden in juli en zijn vrij zuur en iets aromatisch van smaak.
Swarte bei ‘Silvergieters Swarte’ of Zwarte bes ‘Silvergieters Zwarte’
De zwarte bes, met de Latijnse naam Ribes nigrum ‘Silvergieters Zwarte’, is omstreeks 1926 ontwikkeld door Ir. C.M. Slikke op de proeftuin in Leeuwarden en 10 jaar later op de markt gebracht. Het is een struik die na 10 jaar een hoogte bereikt van 150 cm en bloeit in april met witte bloemen. Geschikt voor een plekje in de zon of halfschaduw in voedselrijke en vochthoudende grond. De flinke trossen hebben grote zwarte bessen met een zoete milde smaak, ze zijn plukrijp in juli-augustus. Ze kunnen meteen na het plukken worden gegeten of verwerkt tot sap of jam. De bessen zijn zeer rijk aan vitamine C.
Zowel de Wichter als de rode en zwarte bessen zijn in bloei uitstekende bijenplanten met een Nectar- en Pollenwaarde 5 op een schaal van 0 – 5.
Op de foto’s, van links naar rechts: De Wichter, De Silvergieters Zwart en de Stanza.
