Wilde planten staan centraal
De Kruidhof gaat ‘wild’. Samen met 24 andere Nederlandse Botanische tuinen staat De Kruidhof dit jaar in het teken van wilde planten. Bij dit thema ‘wilde planten’ worden er wilde planten uit de collectie centraal gezet en eigenaardigheden beschreven. In deze zesde editie gaat het over het Jacobskruiskruid.
Gele bermen
Augustus is de maand van geel. Een goede vriendin van ons vertelde altijd dat zij haar kinderen, toen die jong waren, in augustus nooit gele kleding aantrok. Daar zouden beestjes en met name wespen op af komen… Interessant statement.
In augustus zie je in de bermen wel meer geel dan in andere maanden. Boerenwormenkruid, muizenoortjes, boterbloemen, Wederik, Sint-Janskruid en Jacobskruiskruid. Vaak worden de gele kruidachtigen ook nog wel verward met elkaar en gemakkelijk wordt er gezegd dat het uiterst giftige Jacobskruiskruid meer en meer oprukt. Ga je dan ter plaatse kijken, is het veelal een mengeling van bovengenoemde gele planten. Geel is inderdaad dé kleur voor insecten. Die zien dit beter dan andere kleuren en komen er zo op af om de bloemen te bestuiven. Bijen, in alle soorten, hommels, zweefvliegen en kevertjes, we komen van alles tegen op de kleur geel.
Jacobskruiskruid giftig?
Over iedere plant is wel wat te vertellen: Boerenwormenkruid wat gebruikt werd om het vee te ontwormen, Muizenoortjes die een zacht blad hebben zoals een muis die heeft, Sint-Janskruid, welke tegen depressies wordt gebruikt. Over Jacobskruiskruid wordt meer en meer geschreven. Het is niet allemaal positief wat er geschreven wordt. Dat is jammer, zeker omdat het Jacobskruiskruid al ruim 50 jaar in de collectie van De Kruidhof zit. Is het dan een fabel dat de plant zo giftig is? Zolang de plant groeit en bloeit is er voor paarden, rundvee, schapen en geiten weinig risico. Jacobskruiskruid smaakt bitter en wordt normaal gesproken niet gegeten. Niet lekker! Jacobskruiskruid wordt zeer gevaarlijk wanneer het wordt ingekuild of gehooid. De plant verliest na het maaien haar typerende geur, kleur en smaak, waardoor paarden de plant niet meer als giftig herkennen. Na het maaien blijft het gif werken. Het gif hoopt op en hierdoor is de dood van het dier het gevolg.
Jacobskruiskruid werd tot de jaren negentig van de vorige eeuw gebruikt als veelzijdige medicinale plant; in de volksgeneeskunde werd het vooral toegepast voor urinaire urgentie, pijnlijke menstruatie en reumatische klachten. Een kompres gemaakt van versgeperste bladeren werd toegepast bij neuralgie, ischias, gewrichtsproblemen, huidontsteking en huidziekten. De gele bloeier staat daarom op verschillende plaatsen in de geneeskrachtige kruidentuin van De Kruidhof.
Moet de plant nu uitgeroeid worden? Het is meestal niet nodig. Kijk maar eens goed in de berm, er zijn veel meer gele planten te vinden die op Jacobskruiskruid gelijken. Jacobskruiskruid is vooral belangrijk voor insecten en bijen. Planten in een weidegebied waar gemaaid gaat worden kan Jacobskruiskruid handmatig worden geruimd. Uitsteken werkt het beste. Er wordt momenteel veel geschreven over Jacobskruiskruid. Men gaat zelfs zover dat men zegt dat de honing van de bijen op de plant giftig zou zijn. Dit is wetenschappelijk nimmer aangetoond en is niet waar. Pas op dat het niet in het hooi komt van paarden, koeien en geiten. Geniet van de levendige gele bermen en probeer goed te kijken wat je ziet. Wederik, Boerenwormenkruid, Sint-Janskruid, Muizenoortje, Jacobskruiskruid…
